Tokom ograničenog unosa kalorija, u organizmu nastaje molekula koja usporava starenje krvožilnog sistema.
Molekula koja nastaje tokom posta ili ograničenog unosa kalorija u organizam usporava proces starenja kardiovaskularnog sistema, što bi moglo utjecati na smanjenu učestalost bolesti vezanih za krvožilni sistem, kao i na kadiovaskularne bolesti općenito, tvrdi studija provedena na državnom univerzitetu u Georgiji.
“Starenjem postajemo sve skloniji bolestima kao što su rak, kardiovaskularne bolesti i Alzheimerova bolest”, kaže Dr. Ming-Hui Zou, voditelj ove studije, direktor Centra za molekularnu medicinu u Georgiji i jedan od vodećih stručnjaka molekularne medicine u okviru saveza istraživačkih organizacija u Georgiji.
“Starenje je najvažniji takozvani rizični faktor koji utječe na razvoj bolesti. Usporavanje procesa starenja je najsigurniji način za reduciranje pojave različitih bolesti, posebno nekih težih oblika.”
“Najvažniji dio procesa starenja je starenje kardiovaskularnog segmenta organizma. Starenjem krvni sudovi postaju sve osjetljiviji i sve se više oštećuju, tako da su studije koje se bave starenjem krvnih sudova posebno važne. U ovoj studiji smo se fokusirali na problem starenja krvožilnog sistema, posebno u starijoj životnoj dobi, kako bismo ustanovili vrste promjena koje se dešavaju na krvnim sudovima i način na koji se može usporiti njihovo starenje.”
Tokom istraživanja, tim istraživača je ispitivao vezu između ograničenog unosa kalorija (manje kalorija ili post) i efekta koji takav režim ishrane ima na usporavanje procesa starenja, za što do sada nismo imali posebne pokazatelje jer je ova tema slabo istražena. Rezultati istraživanja objavljeni su u publikaciji koja se bavi istraživanjima u oblasti molekularne biologije – Molecular Cell.
Istraživači su otkrili jednu bitnu molekulu koja se proizvodi tokom posta ili ograničenog unosa kalorija. Ova molekula (β-hidroksibutirat) je jedna vrsta ketonske molekule topljive u vodi koju proizvodi jetra iz masnih kiselina tokom razdoblja reduciranog unosa kalorija, odnosno tokom reduciranog unosa ugljikohidrata, perioda gladovanja i dužeg intenzivnog treninga.
“Ustanovili smo da β- hidroksibutirat, može usporiti starenje kardiovaskularnog sistema organizma”, kaže Zou. “Time se zapravo pokazuje da postoji hemijska veza između ograničenog unosa kalorija i posta koja usporava starenje. Ova molekula može usporiti starenje krvnih sudova putem endotelnih ćelija koje povezuju unutarnju površinu krvnih sudova i limfne kapilare. Tako se može usporiti starenje ćelija koje se još naziva i odumiranje ili ćelijsko starenje.”
Ćelije koje odumiru više se ne mogu razmnožavati i dijeliti. Istraživači su otkrili da β-hidroksibutirat može pospješiti diobu ćelija i usporiti njihovo starenje. S obzirom da se ova molekula proizvodi tokom perioda ograničenog unosa kalorija ili posta, moguće je da je ona potisnuta kod ljudi koji se prejedaju ili kod pretilih osoba, što bi moglo ubrzati njihovo starenje.
Istraživači su također otkrili da se prilikom vezanja β-hidroksibutirata na određeni protein koji se veže na RNK-a, povećava aktivnost faktora matičnih stanica, odnosno faktora transkripcije koji se veže na oktamer (Oct4) u vaskularnim glatkim mišićima i endotelnim stanicama miševa. On povećava nivo osnovnog faktora koji usporava odumiranje ćelija nastalo oštećenjima na DNK, a usporavanje tog procesa može osigurati zdravije krvne sudove.
“Smatramo da je ovo vrlo značajno otkriće i pokušavamo pronaći novi hemijski spoj koji može oponašati ovu glavnu tjelesnu funkciju”, kaže Zou. “Pokušavamo raditi globalno kako bismo smanjili učestalost kardiovaskularnih bolesti i Alzheimerove bolesti. Teško je uvjeriti ljude da ne jedu ništa u naredna 24 sata kako bi povećali koncentraciju molekule β-hidroksibutirat, neki ne mogu ni izdržati takav post, ali ukoliko bismo pronašli nešto što može oponašati djelovanje ove molekule bez restrikcije unosa kalorija, život bi bio puno ugodniji, a takvo otkriće bi znatno pomoglo u borbi protiv bolesti.
“Ovaj faktor matičnih ćelija (Oct4) mogao bi biti cilj istraživanja u farmaceutskoj ili farmakološkoj industriji kako bi se usporilo ili spriječilo starenje. Ukoliko bi se kardiovaskularni sistem mogao podmladiti, smanjila bi se vjerovatnoća obolijevanja od kardiovaskularnih bolesti, Alzheimerove bolesti i raka jer su sve ove bolesti povezane sa starenjem organizma.”
U budućnosti, istraživači će se fokusirati na ćelije koje odumiru u cilju njihovog eliminiranja i podmlađivanja kardiovaskularnog sistema kako bi se smanjila učestalost kardiovaskularnih bolesti.